ปราสาทสระกำแพงใหญ่

อำเภออุทุมพรพิสัย  จังหวัดศรีสะเกษ

            ปราสาทสระกำแพงใหญ่ หรือ ปราสาทศรีพฤทเธศวร ตั้งอยู่ในพื้นที่ของอำเภออุทุมพรพิสัย ได้รับการสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในช่วงกลางถึงปลายพุทธศตวรรษที่ 16 ตรงกับศิลปะขอมแบบบาปวน โดยใช้เป็นเทวาลัยถวายแด่พระศิวะ ต่อมาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18 ได้มีการเปลี่ยนให้กลายเป็นวัดในพุทธศาสนานิกายมหายาน ลักษณะปราสาทมีองค์ประกอบสำคัญทางโบราณสถานดังนี้

          1. ปราสาทประธานหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ก่อด้วยหินทรายและอิฐ มีปราสาทสามองค์ตั้งบนฐานหินเดียวกัน มีมุขยื่นออกมาทางด้านทิศตะวันออก สลักทับหลังเกี่ยวกับเทพในศาสนาฮินดู

           2. กำแพงและโคปุระมีทางเข้าด้านทิศตะวันออก และสลักทัพหลังเกี่ยวกับเทพในศาสนาฮินดู

           3. บรรณาลัย มีสองหลังตั้งอยู่ภายในบริเวณกำแพงทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกเฉียงใต้ มีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าและมีมุขยื่นออกมา

           4. บารายรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้เรียกว่า "สระกำแพง"

 

   

             บริเวณปราสาทมีการขุดพบโบราณวัตถุที่สำคัญหลายชิ้น เช่น ผลงานประติมากรรมสัมฤทธิ์ ผลงานประติมากรรมรูปเทพในศาสนาฮินดู โดยผลงานประติมากรรมดังกล่าวได้ถูกนำไปเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติพิมาย จังหวัดนครราชสีมา นอกจากนี้ยังมีการค้นพบพระพุทธรูปปางนาคปรกทำจากหินทรายบริเวณด้านหน้าปราสาทประธาน ผู้ค้นพบคือปู่เครื่อง สุภัทโท อดีตเจ้าอาวาสวัดสระกำแพงใหญ่ซึ่งมรณภาพไปแล้ว โดยพระพุทธรูปดังกล่าวปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่วัดสระกำแพงใหญ่ 

          ปราสาทสระกำแพงใหญ่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานจากกรมศิลปากรในวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2475 

       ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://palanla.com/index.php?op=domesticLocation-detail&id=417