ปราสาททองหลาง ปราสาทแห่งเดียวในอำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี
ปราสาททองหลาง ตั้งอยู่ที่บ้านหนองอ้ม ตำบลท่าโพธิ์ศรี อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี ลักษณะเป็นปราสาทอิฐ 3 หลัง ตั้งเรียงแถวอยู่บนฐานเดียวกัน สภาพก่อนบูรณะชำรุดพังทลายลงมามาก ทั้งจากการพังทลายตามธรรมชาติและจากการถูกลักลอบขุดหาของมีค่า โดยปรากฏหลุมและร่องรอยการลักลอบขุดอยู่ทั่วไปทั้งในองค์ประสาท และบริเวณรอบ ๆ ฐาน มีเศษอิฐและดินตกอยู่ที่บริเวณฐานปกคลุมตัวปราสาททั้งสามหลังอยู่ทั่วไป โดยเฉพาะหลังทางด้านทิศเหนือที่ส่วนหลังคาพังลงมาจนหมดเหลือเพียงส่วนเรือนธาตุ บริเวณรอบปราสาทมีคูน้ำรูปเกือกม้าล้อมรอบ มีบารายขนาดใหญ่อยู่ทางทิศตะวันออกของปราสาทด้วย
ลักษณะสถาปัตยกรรม ปราสาททองหลางเป็นปราสาทที่ก่อด้วยอิฐตั้งเรียงกันในแนวเหนือ-ใต้ บนฐานศิลาแลงเดียวกัน โดยปราสาททั้ง 3 หลัง มีขนาดไม่เท่ากัน ปราสาทหลังกลางจะมีขนาดใหญ่กว่าปราสาท 2 หลัง ที่อยู่ทางด้านทิศเหนือและทิศใต้ ตัวปราสาทหันหน้าไปทางทิศตะวันออก และมีทางเข้าปราสาทอยู่ทางด้านทิศตะวันออกเช่นเดียวกันกัน ปราสาทหลังนี้ใช้อิฐเป็นวัสดุหลักในการก่อสร้าง ใช้ศิลาแลงก่อเป็นฐานยกขึ้นมาจากฐานรวม โดยก่ออิฐตั้งแต่ฐานขึ้นไปจนถึงชั้นหลังคา กรอบประตูทางเข้าทำจากหินทราย ผนังอีก 3 ด้านก่อด้วยอิฐเป็นประตูหลอก
ลักษณะแผนผัง อาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสเพิ่มมุม โดยก่อมุขสั้นๆ เป็นประตูหลอกและเสาประดับผนังยื่นออกมาทั้งสี่ด้าน ที่ฐานและโคนเสารองรับปลายซุ้มหน้าบันทำเป็นบัวคว่ำ และสลักอิฐเป็นลวดลายลวดบัวเช่นเดียวกับเรือนธาตุส่วนบนที่ทำเป็นลายบัวคว่ำ บริเวณหน้าบันก่อเป็นอิฐพื้นเรียบ สลักลายเป็นกรอบหน้าบัน ยังเห็นลายสลักได้ชัดเจนที่หน้าบันด้านทิศใต้และเหนือ โดยสลักเป็นปลายซุ้มสลักรูปสามเหลี่ยม สลักลายเส้นลวดบัวคั่นระหว่างส่วนทับหลังและหน้าบัน ส่วนหน้าบันทางด้านทิศตะวันออกพังทลายลงมามาก แต่ก็ยังคงพอเห็นลายเส้นสลักบนแผ่นอิฐอยู่ โดยสลักเป็นลายกรอบหน้าบันเส้นกรอบประดับด้วยใบระกา ส่วนหน้าบันสลักเป็นลายกลีบบัวห้ากลีบ เหมือนหน้าบันด้านทิศใต้
ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://dompradit.thai.ac
.
.
